नवीन सेटलमेंट प्रक्रियेमुळे ब्रोकरेज शुल्क वाढू शकते: नितीन कामथ

 

 

बेंगळुरू: नवीन खाते सेटलमेंट (एएस) प्रक्रियेचा एक भाग म्हणून, स्टॉक ब्रोकर्सना महिन्याच्या पहिल्या शुक्रवारी न वापरलेला निधी ग्राहकांच्या बँक खात्यात परत हस्तांतरित करावा लागेल. नवीन सेटलमेंट प्रक्रियेमुळे ब्रोकरेज शुल्क वाढू शकते असे मत झिरोधाचे संस्थापक आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी (सीईओ) नितीन कामथ यांनी गुरुवारी व्यक्त केले.

  7 ऑक्टोबर 2022 पासून, महिन्याच्या प्रत्येक पहिल्या शुक्रवारी, सर्व ब्रोकरेजने नवीन खाते सेटलमेंट (AS) प्रक्रियेचा भाग म्हणून ग्राहकाच्या बँक खात्यात न वापरलेले निधी परत हस्तांतरित करणे आवश्यक आहे. त्यामुळे संपूर्ण उद्योगात ही एकूण रक्कम अंदाजे 25,000 कोटींहून अधिक असेल असे मत झेरोधा ब्रोकिंगचे प्रमुख नितीन कामथ यांनी व्यक्त केले.

कामथ यांनी असेही सांगितले की झिरोधावरील एखाद्या व्यक्तीच्या खात्यातील शिल्लक कमी होऊ शकते किंवा या शनिवारी त्यांना त्यांच्या बँक खात्यांमध्ये निधी मिळू शकतो. त्यामुळे जर तुमच्या झिरोधा खात्यातील शिल्लक कमी झाली किंवा तुम्हाला या शनिवारी तुमच्या बँकेत निधी मिळाला तर तो नवीन प्रक्रियेचा भाग असल्याचे समजावे असेही ते म्हणाले. कामथ पुढे म्हणाले की ब्रोकर्स क्लायंटच्या भांडवलाचा कोणत्याही प्रकारे गैरवापर करत आहेत की नाही हे तपासण्याचा आणखी एक मार्ग म्हणजे ही प्रक्रिया एका दिवसात करण्याची कल्पना आहे.

झेरोधा प्रमुख म्हणाले, की Btw, AS नियमन भारतासाठी अद्वितीय आहे. बर्‍याच देशांमध्ये ब्रोकर, बँकांप्रमाणे न वापरलेला निधी कायमस्वरूपी ठेवू शकतात आणि ते खेळत्या भांडवलाच्या गरजांसाठी देखील वापरू शकतात. त्यांनी असेही सांगितले की भारतात, सर्व नियामक बदलांनंतरच ग्राहकाचा निधी ग्राहकाच्या व्यवहारासाठी वापरला जाऊ शकतो.

 ब्रोकिंग उद्योगातील “काही समस्या” नमूद करताना, कामथ म्हणाले:

1. एकाच दिवसात मोठ्या प्रमाणात रक्कम पाठवण्याचा ऑपरेशनल धोका.

 2. जास्त कार्यरत भांडवलाची आवश्यकता, विशेषत: AS नंतर सोमवारी.

 3. फ्लोट उत्पन्नावर प्रभाव.

 चालू खात्याच्या सेटलमेंटवर सेबीची नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे काय आहेत ?

 भांडवली बाजार नियामक ‘सिक्युरिटीज अँड एक्स्चेंज बोर्ड ऑफ इंडिया’ (सेबी) ने अलीकडेच स्टॉक ब्रोकर्सकडे पडून असलेल्या ग्राहकांच्या निधीच्या चालू खात्यांच्या सेटलमेंटसाठी नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत. 

 नवीन मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, पहिल्या शुक्रवारी सर्व एक्स्चेंजमध्ये सेटलमेंटच्या तारखेनुसार, दिवसाच्या शेवटी (EOD) निधीच्या बंधनाचा विचार करून, ग्राहकाच्या चालू असलेल्या निधीच्या खात्याचे सेटलमेंट ट्रेडिंग सदस्याद्वारे केले जाईल. सर्व ग्राहकांसाठी तिमाहीचे निधीचे चालू खाते ऑक्टोबर 2022, जानेवारी 2023, एप्रिल 2023, जुलै 2023 आणि याप्रमाणे सर्व ग्राहकांसाठी पहिल्या शुक्रवारी सेटल केले जाईल, असे सेबीने एका निवेदनात म्हटले आहे.

जर पहिला शुक्रवार हा व्यापारी सुट्टीचा दिवस असेल, तर असा सेटलमेंट मागील ट्रेडिंग दिवशी होईल. ज्यांनी मासिक सेटलमेंटचा पर्याय निवडला आहे, त्यांच्यासाठी चालू खाते प्रत्येक महिन्याच्या पहिल्या शुक्रवारी सेटल केली जातील. जर पहिला शुक्रवार हा व्यापारी सुट्टीचा दिवस असेल, तर असा सेटलमेंट मागील ट्रेडिंग दिवशी होईल.

 बाजाराच्या भाषेत, स्टॉक ब्रोकर्सद्वारे ग्राहकांचे न वापरलेले निधी त्यांच्या खात्यात परत हस्तांतरित करण्याच्या प्रक्रियेला रनिंग एएस म्हणतात.

 मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, स्टॉक ब्रोकर्सना क्लायंटच्या ट्रेडिंग खात्यांमध्ये 30 किंवा 90 दिवसांच्या अंतराने किमान एकदा ग्राहकांच्या पसंतीनुसार चालू खात्यांच्या दोन सेटलमेंटमध्ये अप्रयुक्त निधी परत करणे आवश्यक आहे. तसेच, ज्या ग्राहकांनी 30 कॅलेंडर दिवसांमध्ये कोणताही व्यवहार केला नाही, त्यांच्यासाठी, चालू खाते यापूर्वी सेटल केले गेलेल्या तारखेकडे दुर्लक्ष करून, पुढील तीन कामकाजाच्या दिवसांत क्लायंटला निधी परत केला जाईल.

 या 7 ऑक्टोबरपासून, महिन्याच्या प्रत्येक पहिल्या शुक्रवारी, सर्व ब्रोकरेजने नवीन खाते सेटलमेंट (AS) प्रक्रियेचा भाग म्हणून ग्राहकाच्या बँक खात्यात न वापरलेले निधी परत हस्तांतरित करणे आवश्यक आहे. माझा अंदाज आहे की संपूर्ण उद्योगात ही उलाढाल 25,000 कोटी रुपयांपेक्षा जास्त असेल. 

— नितीन कामथ